Woningcorporaties realiseren maar 62 procent van hun jaarlijkse bouwplannen, blijkt uit de zogenoemde Staat van de corporatiesector. Volgens toezichthouder Autoriteit woningcorporaties ligt dat niet aan belastingen als de verhuurdersheffing, zoals de corporaties zelf zeggen.

"Wij staan met verbazing te kijken dat er geld is, dat corporaties kunnen bouwen, en dat het toch niet gebeurt", zegt directeur Kees van Nieuwamerongen van de Autoriteit woningcorporaties in een interview in Trouw. "De afgelopen jaren, vanaf 2014, hebben corporaties jaarlijks zo'n 1 tot 2 miljard aan schulden afgelost. Dat is geld dat, oneerbiedig gezegd, op de plank ligt. Geld waar huizen voor gebouwd hadden kunnen worden."

Volgens de Autoriteit zeggen woningcorporaties dat ze jaarlijks 25.000 woningen willen bouwen. "Toch blijkt aan het eind van het jaar dat ze een stuk minder hebben gebouwd: nog geen 15.000 woningen."

Verantwoordelijk minister Stientje van Veldhoven (Milieu en Wonen) noemt het "zorgelijk dat het woningcorporaties jaar op jaar niet lukt om hun planning qua nieuwbouw van huizen te halen". Ze wil op korte termijn "steviger afspraken" maken met corporaties en gemeenten over de bouwproductie en eventuele belemmeringen voor ‘meer plannen’ wegnemen.

Van Veldhoven wijst op het "enorme tekort" aan woningen. Er kan een goede reden zijn waarom een project afvalt, maar in de hoeveelheid plannen moet daar rekening mee gehouden worden, vindt ze. Het kabinet heeft vanaf 1 januari 2 miljard euro beschikbaar gesteld om woningbouw te versnellen. "Samen moeten we alles op alles zetten om te zorgen dat die woningen er komen."

In een reactie stelt de koepelorganisatie voor woningcorporaties Aedes dat de verhuurdersheffing en andere oplopende belastingen "desastreuze gevolgen" hebben voor de investeringsruimte van de corporaties. "Prima als de minister van alle partijen maximale inzet voor nieuwbouw vraagt' , aldus Aedes. "Maar het kabinet is zelf verantwoordelijk voor de grootste belemmering voor corporaties: de verhuurderheffing."

De Woonbond wijst op de grote uitdagingen waarvoor de corporaties staan. "Er moeten honderdduizenden woningen verduurzaamd, er moet heel veel worden bijgebouwd en de huren moeten betaalbaar worden gehouden", stelt Woonbond-directeur Paulus Jansen. "Dan kun je als politiek niet tegelijkertijd de sociale huursector als melkkoe blijven gebruiken."