4 en 5 mei. We herdenken en vieren onze vrijheid. Ik heb bijzondere herinneringen aan de keren dat mijn vader mij als kleine jongen op 4 mei meenam naar de Waalsdorpervlakte om daar Dodenherdenking bij te wonen. De stilte om 20.00 uur, de trompet die 'the last post' speelt, het geluid van de klokken; het maakte grote indruk.

Aan 5 mei heb ik minder herinneringen uit die tijd, maar dat komt denk ik omdat pas vanaf de jaren '90 bevrijdingsdag een jaarlijkse nationale feestdag werd. Inmiddels zijn de bevrijdingsfestivals met elk jaar een thema rond vrijheid niet meer weg te denken. Het gezelligste bevrijdingsfestival van Nederland vindt al twintig jaar plaats 'in mijn achtertuin', op het Marktplein van onze stad, of zoals ik liever zeg, ons dorp. Voor mij één van de gezelligste dagen van het jaar met een vol Marktplein, livemuziek, gezellige sfeer en een tuin vol vrienden.

Dit jaar geen stille tocht op 4 mei en geen bevrijdingsfestival op 5 mei vanwege het coronavirus en dat is volkomen begrijpelijk. Maar voor mij werkt het ook louterend op een nederige manier, om 4 en 5 mei op een geheel andere manier, misschien wel bewuster, te beleven. Want voor het eerst in mijn leven heb ik te maken met een, weliswaar minieme, beperking van mijn bewegingsvrijheid.

Ik bedoel op geen enkele manier dat het ook maar enigszins vergelijkbaar is met de onvrijheid van een tijd van onderdrukking, maar wel dat 'vrijheid' soms een abstract begrip aan het worden was. Hoe kun je de waarde ervan inschatten, als je nooit iets anders gekend hebt dan vrijwel onbeperkte vrijheid?

'Dat frustreert me soms'
De noodzakelijke coronamaatregelen maken voor mij voor het eerst invoelbaar dat iets wat ik mijn hele leven vanzelfsprekend heb gevonden, helemaal niet vanzelfsprekend is. Ik kan niet zomaar naar buiten, mag niet zomaar met iedereen afspreken, ik kan even niet doen wat ik zo graag doe, namelijk optreden en ik geef toe, dat frustreert me soms. Ik mis het theater, terwijl ik heel goed weet dat dit maar tijdelijk is en we hier even met zijn allen doorheen moeten.

'Relax, we’re not saving lives, at best we brighten up someone’s life', zei ik weleens tegen een héél serieuze collega. Ik mocht soms helden spelen, maar ben er geenszins één. De echte helden van onze tijd werken in de zorg, in het onderwijs en het enige wat ik moet doen, is even thuiszitten en me aanpassen, zodat zíj hun werk kunnen doen.

Bevoorrecht 
Ik denk dat de viering van 2020, 75 jaar bevrijding, me nog lang zal bijblijven. Want wat ben ik een bevoorrecht mens door de vrijheid waarin ik mag leven. Wat ben ik dankbaar richting iedereen die voor die vrijheid gestreden heeft en hoe groot is de verplichting om daar verantwoordelijk mee om te gaan.

Stay safe iedereen.