Als de hele Nederlandse bevolking een ‘booster’ of ‘opfrisprik’ (zoals Hugo de Jonge dat noemt) moet krijgen zijn er veel prikkers nodig die in de sporthallen en buurthuizen paraat moeten staan om de vaccins uit te delen, maar ook om de ‘geprikten’ vooraf en achteraf in de ‘gaten kunnen houden’. Zien ze vooraf erg bleek, ademen ze te snel, transpireren ze net iets te overmatig, allemaal tekenen dat iemand zich niet op zijn gemak voelt en een risico loopt om na de prik onwel te worden of flauw te vallen.

Omdat Nederlanders op leeftijd het eerst aan de beurt zijn voor de opfrisprik lopen deze extra risico bij een onverwachte val. Hierbij zouden zij een pols of heup kunnen breken. En voorkomen is in de gezondheidszorg altijd beter dan moeten genezen. Hoewel er vanuit de overheid weinig aandacht is voor preventie door bijvoorbeeld gratis leefstijlprogramma’s aan te bieden en te promoten, moeten individuele hulpverleners wel schade zien te voorkomen waar zij kunnen. Daarom is het van belang om voor het massaprikken mensen in te huren die ervaren zijn en een zogenoemde ‘klinische blik’ hebben. Zij kunnen aan subtiele tekenen zien waar er risico wordt gelopen.

Ik las onlangs in de krant dat vele gepensioneerde artsen en verpleegkundigen zich vrijwillig hadden aangemeld voor deze gemeenschapstaak. Maar, zo klaagden de bereidwillige ex-professionals, het animo om hen met open armen te ontvangen was matig. Een gepensioneerde huisarts, dus zeer ervaren met allerlei prikken uitdelen en met een geoefende klinische blik, had te horen gekregen dat hij eerst een ‘online training van een dag’ moest volgen. Toen ik dit las moest ik denken aan de ‘opfriscursus reanimatie’ die meestal eenmaal per jaar over het ziekenhuis wordt uitgerold. Een ieder die werkzaam is in het ziekenhuis wordt dan uitgenodigd om bijgeschoold te worden in ‘basic life support’, dus reanimeren voor beginners.

Het afdelingshoofd van de intensive care van een academisch ziekenhuis had bij de organisatie van de ‘opfriscursus’ aangegeven dat hij de artsen en intensive care verpleegkundigen van zijn afdeling niet op cursus zou sturen omdat deze dagelijks in de praktijk getraind worden op echte patienten en niet op ‘reanimatie-Annie’. De manager die als taak had iedere ziekenhuismedewerker een certificaat te kunnen uitdelen was niet onder de indruk van het argument. ‘Zij konden geen uitzondering maken voor bepaalde medewerkers. Dat zou te ingewikkeld worden’. Het afdelingshoofd hield vol en zei dat hij zijn medewerkers niet kon missen. Het liep uiteindelijk hoog op. Als mensen die het spel niet spelen spelregels moeten maken gaat het vaak mis. Als iemand met een professionele achtergrond zich vrijwillig aanmeldt om de samenleving boosters te willen prikken, ga hen dan niet belasten met een online cursus hoe je iemand moet prikken. De vrij inhoudsloze slogan ‘Samen tegen Corona’ moet hier op maat worden ingezet. Hier passen geen paarse krokodillen en prietpraat en geneuzel.

Erwin J.O. Kompanje, Ethicus Erasmus MC Rotterdam