De één laat zich wel vaccineren en de ander niet. Maar mag de werkgever aan de werknemer vragen of hij of zij gevaccineerd is en kan de werkgever dit verplichten?

Vaccinatieplicht vanuit de werkgever
Kortweg mag een werkgever zijn werknemers niet verplichten om een vaccinatie te nemen. Een werknemer mag namelijk zelf beslissen wat er met zijn of haar lichaam gebeurt en zelf beslissen of hij of zij een vaccin neemt. Indien de werkgever dit verplicht, leidt dit tot een inbreuk op de lichamelijke integriteit van de werknemer en dit is in strijd met de Grondwet. Een werkgever mag een werknemer dus niet verplichten om het vaccin te nemen. 

Het kan zijn dat de werkgever aangeeft dat een werknemer bepaalde werkzaamheden niet meer mag uitvoeren, omdat hij of zij geen vaccin heeft genomen. Ook dit mag de werkgever niet doen, omdat er dan eigenlijk dwang en druk worden uitgeoefend. De werkgever mag het wel bespreken of kenbaar maken dat een werknemer zich moet laten inenten, maar mag dit niet verplichten.  

Werknemers in de zorg of andere cruciale beroepen
Voor cruciale beroepen kan het zijn dat een werkgever aangeeft dat werknemers zich wel moeten laten vaccineren. Eventueel is hier een mogelijkheid voor sancties voor werkgevers als het doel is om bescherming van kwetsbare en anderen te bereiken. Ook moet vaststaan dat dit doel niet op een minder ingrijpende manier kan worden bereikt, bijvoorbeeld door het gebruik van mondkapjes of door het vaccineren van de kwetsbaren zelf.

De werkgever kan bij cruciale beroepen dus wel aangeven dat er sancties volgen als werknemers zich niet laten inenten. Zo kan de werkgever bijvoorbeeld aangeven dat werknemers enkel thuis moeten werken of kan de werkgever een eventuele overplaatsing voorstellen. Dit om ervoor te zorgen dat de werknemer niet in aanraking komt met de kwetsbare. Dit kan enkel indien dit de enige manier is om een kwetsbare te beschermen. 

Werkgever inlichten over de vaccinatie 
Het kan zijn dat de werkgever vraagt aan de werknemers of zij zich hebben ingeënt. Deze informatie valt onder persoonlijke gezondheidsgegevens en zijn op grond van de Algemene Verordering Gegevensbescherming (AVG) bijzondere persoonsgegevens.

Bijzondere persoonsgegevens zijn extra beschermd en mogen enkel met toestemming van de werknemer verwerkt worden. Daarnaast mogen gezondheidsgegevens enkel verwerkt worden als dit noodzakelijk is voor de re-integratie, dit noodzakelijk is voor het uitvoeren van wettelijke voorschriften of als dit nodig is voor beoordeling van arbeidsongeschiktheid.  

Aangezien het om een bijzonder persoonsgegeven gaat, mag de werkgever niet vragen aan de werknemer of hij of zij zich gevaccineerd heeft. Mocht de werkgever het toch vragen, dan hoeft de werknemer dit dus niet mede te delen. 

Vaccinatieplicht bij sollicitatie 
Tijdens een sollicitatie mag een toekomstige werkgever ook niet vragen of een werknemer zich heeft ingeënt en of een werknemer dit nog van plan is. Dit zijn namelijk ook gegevens over de gezondheid en deze informatie hoeft niet met de werkgever gedeeld te worden.

De werkgever mag er enkel naar vragen op het moment dat dit van belang is voor de nieuwe functie en als een (toekomstige) werknemer hierdoor het werk niet kan uitoefenen. 

Juridisch advies en hulp bij de vaccinatieplicht
De werkgever mag dus op grond van de AVG geen gegevens verwerken van werknemers die wel of niet gevaccineerd zijn. Vragen naar deze informatie is ook verboden. Daarnaast mag de werkgever niet de verplichting opleggen aan een werknemer om zich te laten vaccineren.  

Wilt u meer weten over dit onderwerp of heeft u een beginnend geschil met een werknemer of werkgever? Schroom dan niet om contact met ons op te nemen. Wij staan u graag te woord.   

Over columnist
Kim van der Meij is mede-eigenaar en jurist bij SKM Juristen in Zoetermeer. Daar richt zij zich onder meer op zaken als het arbeidsrecht, bestuursrecht, verbintenissenrecht en ondernemingsrecht. Van der Meij voltooide haar studie rechten aan de Hogeschool Leiden met sociaal recht en rechtsfilosofie als minors. Ook studeerde ze rechtsgeleerdheid aan de Open Universiteit.