Matthijs van Nieuwkerk keert terug op de buis. En wel bij RTL. Het was wel even schrikken; dat interview met de gevallen tv-ster in de roddelrubriek RTL Boulevard. Matthijs ziet er niet alleen tien jaar ouder uit, zoals media-verslaggever Rob Goossen direct opmerkte, het was een ontluisterend beeld van menselijk verval. Een opgeblazen kop, alsof hij maanden aan de Prednison heeft gezeten, te lang haar. “Hij lijkt ineens op Catherine Keyl”, gierde René van der Gijp diezelfde avond bij Vandaag Inside. En hoewel er zelden iets verstandigs uit de mond van de oud-voetballer komt, sloeg hij hier de spijker op de kop.

Hoewel ik - bij gebrek aan beter - regelmatig naar De Wereld Draait Door keek, werd ik nooit fan van Matthijs. Dat quasi-intellectuele gekoppeld aan kwajongensachtige bravoure kon ik nog wel hebben, maar die gejaagde manier van interviewen - de vaart erin houden bleek belangrijker dan de inhoud - ging mij steeds meer storen. Die gehaaste aanpak stond overigens ’t succes van de show niet in de weg. Integendeel, van de kijkcijfers die DWDD haalde, kan men bij BNN/Vara nu alleen nog dromen. Maar dat opgefokte ongeduld maakte bijvoorbeeld dat Van Nieuwkerk geen geslaagde opvolger bleek van Twan Huys bij College Tour. Mij staat nog goed bij hoe advocate Bénédicte Ficq hem tijdens haar optreden pinnig tot kalmte maande met de woorden ‘Je zit hier niet bij De Wereld Draait Door’.

Dat kalmte, bezinning en de nuance niet Van Nieuwkerks sterke punten zijn, is uiteindelijk meer dan duidelijk geworden. Eigenlijk sprak dat ook al uit het omslagverhaal dat HP/De Tijd in mei 2007 aan het fenomeen Van Nieuwkerk wijdde. Dat was ter gelegenheid van de glossy Matthijs, die de ijdele tv-presentator op ’t hoogtepunt van zijn roem het licht liet zien. De verslaggevers van HP/De Tijd hadden een rondgang gemaakt langs oud-collega’s en oud-vrienden en het beeld dat daaruit oprees, was allesbehalve vlijend. Samengevat: een berekende charmeur, die voornamelijk (tijdelijke) vriendschappen aanging om er beter van te worden. 

Maar goed: als mens, vriend of collega mag hij dan omstreden blijken, zijn talent als creatief en charismatische televisie-maker wordt sinds De Wereld Draait Door niet betwist. En wie genoeg had van DWDD, werd wel weer aangenaam verrast door de Top 2000 a Gogo, de populair-wetenschappelijke thema-programma’s, die heerlijke reeks Chansons! (samen met de amusante ‘snollebolke’ Rob Kemps) dan wel de muzikale show Matthijs Gaat Door.  

Pulpfabriek

Het zal wennen worden voor Van Nieuwkerk om vanaf heden in de wereld van de commerciële pulpfabriek te verkeren. Op de kerstborrel en nieuwjaarsparty sta je ineens naast schreeuwlelijken als Carlo Boszhard, Martijn Krabbé of nog erger: Fred van Leer. Bij een omroep waar het Eurovisie Songfestival zo’n beetje als ’t hoogste cultuurgoed geldt, moet je - voor je er zelf erg in hebt - belangstelling tonen voor programma’s als Alles is Muziek, The Jump of iets waarbij mensen ballonnen opblazen. 

Dat lijken me momenten waarop je maar beter je verstand op nul kan zetten en alleen moet denken aan die ongelooflijke hoeveelheid poen die er elke maand op je bankrekening binnen komt. Ongetwijfeld veel en veel meer dan bij de NPO; daar kun je alleen via listige constructies via externe producenten meer bij elkaar harken. Zal Van Nieuwkerk nog even hebben gebeld met Twan Huys en Eva Jinek? Die gingen eerder voor ’t grote geld bij RTL, maar keerden als spijtoptanten weer. Zelfs Paul de Leeuw, die het schreeuwlelijken hoogstpersoonlijk heeft uitgevonden en zich echt nergens voor geneert, kwam op hangende pootjes terug. 

Ik heb Matthijs van Nieuwkerk slechts één keer in mijn leven ontmoet. Hij was toen nog chef kunstredactie bij Het Parool. Er werd in die tijd voorzichtig nagedacht om de redactionele samenwerking tussen de kunstredacties van de Haagsche Courant, Rotterdams Nieuwsblad en Utrechts Nieuwsblad uit te breiden met Het Parool. Maar wat me is bijgebleven van die ontmoeting is vooral de ongeïnteresseerde, hautaine houding in Amsterdam. En dat terwijl Het Parool toen ook al niet veel meer was dan een leuk stadskrantje.

Grachtengordel

Hoe zal er in de zelfingenomen wereld van de grachtengordel worden aangekeken tegen de overstap van Matthijs? Voortaan klinkt zijn naam in één adem met Beau, Humberto en Renze; een gezelschap dat Eva Jinek juist weer is ontvlucht. Wordt er straks van hogerhand bij Matthijs aangeklopt dat hij toch echt de nieuwe publiekslieveling uit B&B vol Liefde in zijn programma moet ontvangen? Is hij nog in de positie om tegen te sputteren? Het eerste zoenoffer heeft de presentator al gebracht. Hij liet zich uitgebreid interviewen voor RTL Boulevard. En dat voor iemand die in ’t verleden slechts bij hoge uitzondering meewerkte aan een interview: per e-mail mochten er dan enkele niet al te persoonlijke vragen worden ingestuurd, die Zijne Hoogheid ook weer schriftelijk beantwoordde. Maar ja, dáár nemen commerciëlen geen genoegen mee. 

Matthijs moest nu flink met de billen bloot. Met zichtbaar ongemak, de handen zenuwachtig wringend, zat Van Nieuwkerk op een kruk onder spotlights in de studio en liet, als ware het een wortelkanaalbehandeling, alle vragen over zijn driftbuien en wangedrag deemoedig over zich heen gaan. Dat ging hem niet makkelijk af. Eén ding werd wel meteen duidelijk: dat opgeblazen uiterlijk bij de boekpresentatie van vriend Eus en bij de albumpresentatie van Anouk was geen kwestie van ongelukkige belichting geweest.

Nee, ondanks de ongetwijfeld riante vergoeding die er tegenover staat, verwacht ik niet dat de 63-jarige Matthijs een gelukzalige eindfase in zijn loopbaan tegemoet gaat. Maar het had nog erger gekund. Want SBS had ook belangstelling. En dan moet je op de kerstborrel ineens 't gehatseflats van Peter Gillis aanhoren of mag je op gezette tijden bij een kirrende Tooske aanschuiven in het kneuzenkabinet van Shownieuws.