In de liberale trainingen die ik als VVD’er heb gevolgd is het vaste prik: het handhaven van de veiligheid en rechtsorde is dé belangrijkste taak van de overheid. Zonder veiligheid wordt al het andere weerloos. Waarom kampen we dan al jaren met een tekort aan agenten in Nederland – en in het bijzonder in de Haagse regio? Eind vorig jaar kwam we in Den Haag en omstreken 400 fulltime agenten tekort. Dit tekort is zo groot, dat onconventionele voorstellen nodig zijn. Al in 2017 stelde de Haagse VVD bijvoorbeeld voor om speciaal woningen te reserveren voor agenten – zodat het woningtekort het politietekort niet verergert.
Niet alleen de VVD maakt zich hier zorgen over: bijna alle partijen vinden het problematisch dat er te weinig blauw op straat is. Als iedereen een oplossing wil, maar die er desondanks niet komt, heb je meestal met een ingewikkeld probleem te maken. Laten we eens kijken hoe het zit.
Allereerst: het is niet zo dat er te weinig budget is om extra agenten aan te stellen. Het geld is er maar er zijn simpelweg te weinig agenten. Natuurlijk worden er nieuwe agenten opgeleid. Maar het is – een beetje cru gezegd – dweilen met de kraan open: aan de ene kant komen er nieuwe agenten bij, aan de andere kant gaan er veel dienders met pensioen. Landelijk is er nu een regeling waarbij agenten die langer doorwerken een bonus krijgen.
Wat het tekort feitelijk verergert is dat de politie steeds meer taken krijgt die niet tot het traditionele politiewerk horen. Denk aan het beveiligen van personen (na de moord op advocaat Derk Wiersum is dit sterk toegenomen), taken in de vreemdelingenketen, meer risicovolle demonstraties, meer verwarde personen, et cetera. De Haagse VVD wil dat scherp wordt gekeken of het écht nodig is dat de politie hier zoveel tijd mee kwijt is. Een deel van dat werk kan ook door anderen worden gedaan. Daarom heb ik eerder ook bepleit dat grote evenementen een groter deel van hun beveiliging zelf moeten organiseren en betalen.
Voor onze regio is het daarnaast van belang dat aspiranten ook graag hier wíllen werken, en niet elders in het land. In Oost- en Noord-Nederland is er een overschot aan agenten. Waarom die niet naar Den Haag komen is niet bekend. Aan het gebrek aan woonruimte zal het binnenkort niet meer liggen. In het coalitieakkoord ‘Samen voor de stad’ is namelijk afgesproken agenten met voorrang te huisvesten. Inmiddels is dat voor aspirant-agenten ook echt mogelijk, woningen voor gediplomeerde dienders volgen hopelijk snel.
Verder kunnen nieuwe technologieën, zoals drones en kunstmatige intelligentie, het werk van de politie verlichten. Als die goed – en binnen geldende privacynormen – worden ingezet, helpt dat natuurlijk ook.
Volgens de minister is in 2023 het aantal agenten weer op peil. Maar dat is op landelijk niveau. Of Den Haag daarmee uit de brand is, is daarmee niet gezegd. Ik zal me daarom blijven inzetten om het politietekort in Den Haag te lijf te gaan. Als liberaal kan ik natuurlijk ook niet anders.