De menswaardigheid in de opvang voor Oekraïense vluchtelingen is in gevaar, waarschuwen de Ombudsman en de Kinderombudsman. Ze slaan alarm over de leefomstandigheden van Oekraïners in Nederland in brieven aan alle gemeenten en woonminister Mona Keijzer. De ombudsmannen roepen hen "met klem" op de situatie voor Oekraïners te verbeteren.

Volgens ombudsman Reinier van Zutphen en kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer is onmiddellijke actie nodig. "Zonder directe maatregelen komt de menswaardige opvang van 130.000 Oekraïners in Nederland verder onder druk te staan", schrijven ze.

De ombudsmannen ontvangen steeds meer klachten over de opvang en zien het beeld dat daarin naar voren komt bevestigd tijdens bezoeken aan opvanglocaties. "Bewoners hebben het zwaar door het langdurig verblijf in locaties die daarvoor niet geschikt zijn. Er is - zeker in omgebouwde kantoorpanden - onvoldoende privacy en ook het gedeeld gebruik van sanitaire en kookvoorzieningen begint de mensen op te breken", beschrijven ze de problemen.

Klachten over verhuizingen

"De bewoners zitten aan de limiet van wat je als mens aankan", citeren de twee instanties een medewerker van een opvanglocatie. Op meerdere opvangplekken spraken ze medewerkers die zich zorgen maken. "Dat kinderen verblijven op locaties die voor hen ongeschikt zijn, dat ze onzeker zijn over hun toekomst en onvoldoende mentale ondersteuning krijgen." Van kinderen zelf kregen ze te horen dat het onderwijs dat ze krijgen niet aansluit bij hun niveau.

In de brief worden ook bewoners geciteerd. Zo komt iemand aan het woord die naar een andere plek moet verhuizen, wat in veel gemeenten speelt, omdat bestaande tijdelijke locaties dicht moeten. "Er werd ons een alternatieve locatie aangeboden, maar de omstandigheden daar zijn aanzienlijk slechter", vertelde een van de bewoners. "De locatie is afgelegen, vrijwel zonder voorzieningen, en omgeven door bos. Op ons kind van twee jaar, gewend aan een rustige leefomgeving met bekende gezichten, zou een verhuizing naar zo'n plek een ernstige psychologische impact kunnen hebben."

Over verhuizingen komen de laatste tijd veel klachten binnen, schrijven Van Zutphen en Kalverboer. Die komen bijvoorbeeld van mensen die kamers moeten delen met anderen, terwijl ze dat eerder niet hoefden. "Ook wordt geklaagd over verslechterde beschikbaarheid van sanitair en (het nog altijd ontbreken van) kookvoorzieningen." In totaal zijn dit jaar 110 klachten binnengekomen.