Als het aan een groep burgerrechtenorganisaties ligt, gaat de Eerste Kamer niet akkoord met de nieuwe Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS). Het wetsvoorstel, door de privacyvoorvechters ook 'Big Brother-wet' genoemd, regelt dat overheden, instanties en bedrijven gegevens met elkaar kunnen delen.

De bedoeling van de wet is het aanpakken van ondermijnende criminaliteit. Maar de organisaties denken dat de wet een "recept is voor nieuwe toeslagenaffaires".

De informatie die kan worden gedeeld, varieert van "feitelijke gegevens tot vermoedens, risicosignalen en zwarte lijsten. Ook kunnen van grote hoeveelheden gegevens over groepen burgers, bedrijven en gebieden analyses worden gemaakt om te bepalen welke burgers of ondernemers 'een risico' vormen ", waarschuwen de privacyvoorvechters. "Door deze ongecontroleerde gegevensdeling kunnen burgers en ondernemingen zonder mogelijkheid tot verweer bij tal van organisaties te boek komen te staan als crimineel, fraudeur of anderszins malafide."

Massasurveillance op de loer

De oproep aan de Eerste Kamer wordt gedaan door Platform Burgerrechten, FNV, Privacy First, het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM), de Landelijke Cliëntenraad, Stichting KDVP en schrijvers Tommy Wieringa en Maxim Februari.

In 2021 riep de Autoriteit Persoonsgegevens de Eerste Kamer ook al op het wetsvoorstel niet aan te nemen, omdat het te ver zou gaan. "Dit wetsvoorstel maakt het mogelijk dat nog veel meer instanties persoonsgegevens met elkaar delen, zonder dat er duidelijk iets aan de hand is. En niet alleen overheidsinstanties, ook private partijen. Hier ligt het risico van massasurveillance op de loer", zei AP-voorzitter Aleid Wolfsen destijds.

De Eerste Kamer buigt zich deze dinsdag over het wetsvoorstel, dat door de Tweede Kamer al is aangenomen.