Verdachten van ernstige zeden- en geweldsmisdrijven moeten straks verplicht verschijnen in de rechtszaal, om de behandeling van hun strafzaak bij te wonen en twee weken later ook de uitspraak. De Tweede kamer heeft een wetsvoorstel dat dit regelt, aangenomen. Nu mogen de vermoedelijke daders nog wegblijven als ze dat willen. In uitzonderlijke gevallen kan de rechtbank wel dwingen dat een verdachte komt, zoals bij de Utrechtse tramaanslag gebeurde.

De verdachte wordt zo geconfronteerd met het leed dat het misdrijf teweeg heeft gebracht. Ook kunnen rechters en officieren van justitie vragen stellen aan de verdachte over de beschuldigingen. Dat is ook beter voor de samenleving, omdat zo de rechtsgang beter zichtbaar is.

Minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) vindt de uitbreiding van deze rechten van slachtoffers belangrijk. "Als verdachte van een ernstig misdrijf heb je straks geen keus meer, je moet er gewoon zijn in de rechtszaal. Dit is wel het minste wat je kunt doen voor het slachtoffer of de nabestaande. Zij moeten de kans hebben om ook aan de verdachte te vertellen wat het misdrijf met hen heeft gedaan. Die aanwezigheid kan ook enorm helpen bij de verwerking van zo’n heftige gebeurtenis.’'

Daarnaast mogen slachtoffers en nabestaanden hun zegje gaan doen tijdens de zitting over een verlenging van de opgelegde tbs. Nu mag dat nog niet. Ook krijgt stieffamilie voortaan spreekrecht tijdens rechtszaken. Bovendien kan de overheid straks ook een voorschot uitbetalen van een opgelegde schadevergoeding na een overtreding. Slachtoffers of nabestaanden krijgen dat nu alleen na een zwaar misdrijf, als de veroordeelde dader na acht maanden nog niet heeft betaald.