Tijdens het Resultatendebat gaat Francijn Brouwer namens de ChristenUnie in op een aantal zaken, zoals bijvoorbeeld de gemeente Zoetermeer.

Haar betoog luidde als volgt. 

Wie de jaarstukken leest, krijgt een indruk van hoe hard er in en buiten het stadhuis gewerkt wordt aan de doelen van de gemeente. De onafzienbare lijst taken die de gemeente heeft en op zich neemt. En de lijst krimpt nooit, het rijk blijft ons taken geven, en geld om te besteden. Je kunt het een luxeprobleem noemen, maar het is duidelijk dat het ons niet lukt om het geld uit te geven – zeker als we het laat in het jaar krijgen. 

Het doet ons denken aan mensen in coronatijd, die hun geld niet uitgegeven kregen door de lockdown, en van gekkigheid hun huis ging verbouwen. De dakkapellen waren binnen de kortste keren niet meer aan te slepen, en duur.

En zo zie je het ook werken in de stad. Als je je geld nuttig wilt uitgeven, heb je aannemers nodig. Projectleiders. Materialen. En laat dat allemaal schaars zijn geworden, en duur. We zullen als gemeente moeten gaan omdenken. Hoe maak je je geld nuttig, als je het zelf niet uitgegeven krijgt? Dan moet een ander het voor je uitgeven.  Zijn er niet genoeg vrijwilligers en instanties in Zoetermeer die aan dezelfde doelen werken als wij, en staan te springen om budget? 

Waarom moet een ambtenaar in een flat langs de deuren gaan vragen wat mensen nodig hebben? Dat lijkt ons iets wat de gemeenschap zelf kan doen, met budget van de gemeente. Voorwaarde is wel dat we geen ambtelijk team oprichten om toezicht te houden. 

Dat brengt ons gelijk bij het volgende punt:  onze eigen ambtenaren moeten ook geld durven uitgeven. Zelfs wethouders komen er nauwelijks aan toe om hun handgeld te besteden, laat staan ambtenaren in het sociaal domein.

Ik wil u een verhaal vertellen. 

Een man had een groot imperium, en hij moest langdurig op reis.  Hij riep drie werknemers bij zich, en gaf hun elk een groot geldbedrag om te beheren tot hij terug was. De eerste vijf ton, de tweede twee ton, en de derde één ton. Zoveel kunnen ze aan, dacht hij.  De eerste en de tweede werknemer investeerden hun geld nuttig en konden hun baas bij zijn terugkomst het dubbele teruggeven. 

Maar de derde was bang voor zijn baas, en hij stopte zijn geld veilig in de grond om het hem  ongeschonden terug te kunnen geven.  Jullie zullen begrijpen dat dit een verhaal van Jezus is, en dat hij het vertelde om zijn volgelingen aan te sporen om aan de slag te gaan met zijn koninkrijk. Maar ik wil er vanavond wat anders uithalen: een werknemer die bang is voor zijn baas, is krampachtig met zijn budget, bang voor de verantwoording en bang om te investeren. Dat is onze oproep, in eerste instantie aan onszelf als raad. Vraag verantwoording op resultaten, op impact, en niet zozeer op euro’s. En ook voor wethouders geldt dat: prijs afdelingen die hun geld nuttig hebben uitgegeven, eerder dan afdelingen die veel geld over hebben. Wat is een overschot vaak anders dan onderbesteding? 

Francien Brouwer aan het woord tijdens het Resulatendebat

En ten slotte nog een praktisch inzicht: laten we in de toekomst realistischer begroten. Als het verleden uitwijst dat je overschotten makkelijk had kunnen wegstrepen tegen kostenstijgingen, en dat je tegenvallende winstnemingen makkelijk had kunnen wegstrepen tegen extra geld in het gemeentefonds, laten we dat dan ook bedenken bij het schrijven van begrotingen. Een overschrijding kunnen we betalen. Dat is beter dan elk jaar achterblijven met een bak geld die structureel was geraamd maar door onderbesteding eenmalig geld is geworden en veel moeilijker kan worden ingezet. 

In het voorjaarsdebat zullen we voortborduren op deze drie thema’s: zowel het extern uitgeven van budgetten, als het vertrouwen van je uitvoerders en het realistischer begroten. Voor nu horen we graag van het college een reactie op deze punten.