In het kader van het 45 jarig bestaan van de Natuur- en Landschappentuin Zoetermeer, organiseert men een kleine reeks lezingen over bijzondere aspecten van deze unieke plek.

Ditmaal is er een lezing van Henk Baas die gaat over het macroniveau: de plaats en betekenis van het landschap voor de maatschappij. De eerste lezing richtte zich op het mesoniveau, met de geschiedenis en toekomst van grienden als casus. De tweede lezing ging over het microniveau: de mate van biodiversiteit in de Natuur- en Landschappentuin.

Het landschap zoals we dat kennen, staat onder druk, zeker in onze Randstedelijke omgeving. De vraag is of - en zo ja hoe - het mogelijk zal zijn de kwaliteit van het landschap te behouden als de grote maatschappelijke opgaven waar ons land nu voor staat worden uitgevoerd. Stadsuitbreiding, de energietransitie en klimaatmaatregelen hebben namelijk consequenties voor de omgeving, waarvan het landschap een belangrijk deel uitmaakt. Tegelijkertijd bevat de geschiedenis van het landschap ook belangrijke informatie voor het welslagen van de opgaven.

Ingrepen in het landschap
De ruimte voor de dringend gewenste bouw van woningen in de steden is beperkt. Stadsuitbreiding ligt daarom voor de hand. Stadsuitbreiding betekent minder ruimte voor landschap. Uitvoering van de energietransitie brengt het plaatsen van windmolen- en zonneparken in het landschap met zich mee. Dat zal effect hebben op de aanblik ervan, evenals op in elk geval een deel van de fauna.  Ook maatregelen als gevolg van klimaatmaatverandering gaan gepaard met ingrepen in het landschap. De rivieren kunnen de hoeveelheden water door hevige regenbuien in steeds mindere mate aan. Dat maakt extra bergplaatsen noodzakelijk voor water dat niet in korte tijd naar zee afgevoerd kan worden. Die waterbergingen komen in het landschap. Het waarborgen dan wel vergroten van de biodiversiteit is tegelijkertijd een grote maatschappelijke opgave. Die verhoudt zich niet per se gunstig tot de andere grote maatschappelijke opgaven waarvan de ingrepen in het landschap de biodiversiteit juist nadelig kunnen beïnvloeden.

Dit alles resulteert hoe dan ook in verandering van het landschap. De roept de vraag op in hoeverre de geschiedenis van specifieke landschappen waarneembaar en herkenbaar kan en zal blijven. En in hoeverre landschappen ruimte zullen bieden voor de studie van en educatie over een diversiteit aan flora en fauna, en over de geschiedenis van de vorming en de interactie tussen mens, natuur en landschap.

Geschiedenis van het landschap belangrijke factor bij veranderingen

Henk Baas is als hoofd landschap van de RCE (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) nauw betrokken bij de bovengenoemde grote landelijke opgaven en in het bijzonder de consequenties daarvan voor het landschap. In de lezing geeft hij zijn visie op de vraag of en hoe en in hoeverre de waarde van ons landschap de komende tijd gewaarborgd kan worden. Maar ook hoe de geschiedenis van het landschap een belangrijke indicator is bij de realisering van de grote opgaven. Kennis van die geschiedenis geeft namelijk belangrijke informatie over de plekken waar bijvoorbeeld waterberging het best kan komen door onderliggende aardlagen die in de loop van zowel duizenden als honderden jaren ontstaan zijn. En over de samenhang tussen aanpalende landschappen: ingrepen in het ene landschap hebben gevolgen voor de biodiversiteit in andere landschappen.

Deze lezing is van belang voor ieder die het landschap, de daarin aanwezige flora en fauna en de lokale en regionale geschiedenis een warm hart toedraagt. Maar ook voor bestuurders, politici en medewerkers beleid-en beheer van gemeenten, provincie en waterschappen.

Wanneer:               27 februari, 20.00 uur.
Waar:                      Bibliotheek Zoetermeer, vestiging Forum, Stadhuisplein 1
Aanmelding:          Het aantal plaatsen is beperkt, meld je HIER aan.
Toegang:                Gratis