De gemeente Zoetermeer neemt duidelijke stappen om haar inwoners en ondernemers beter voor te bereiden op mogelijke rampen of grootschalige calamiteiten.

In samenwerking met de regiogemeenten en onder regie van de Veiligheidsregio Haaglanden wordt gewerkt aan uniforme en effectieve risico- en crisiscommunicatie. Dat blijkt uit antwoorden van het college van burgemeester en wethouders op schriftelijke vragen van de VVD-fractie. De recente wereldwijde en nationale ontwikkelingen – zoals pandemieën, digitale verstoringen en geopolitieke spanningen – zorgen voor een groeiend besef dat ook lokale overheden een essentiële rol spelen bij het vergroten van de maatschappelijke weerbaarheid. Zoetermeer is zich daar terdege van bewust en onderneemt gerichte acties.

Het college sluit zich op meerdere punten aan bij de zorgen en voorstellen van de VVD. Zo is het college het eens met de VVD dat de gemeente een bijdrage moet leveren aan het vergroten van het vertrouwen onder inwoners en ondernemers. Dit betekent dat mensen moeten kunnen rekenen op tijdige en adequate hulp bij een (dreigende) ramp of calamiteit. Risicocommunicatie is daarbij volgens het college essentieel om burgers en bedrijven handelingsperspectief te bieden en hen weerbaarder te maken.

Daarnaast is het college het met de VVD eens dat de gemeente zelf in staat moet zijn goed te blijven functioneren tijdens noodsituaties. Dit vereist onder meer de aanwezigheid van continuïteitsplannen en goed getrainde medewerkers binnen de crisisorganisatie. Ook op dit punt is de gemeentelijke inzet volop gaande, onder andere door middel van opleiding en oefening. Verder deelt het college de mening van de VVD dat gemeenten betrokken moeten zijn bij het ontwikkelen van landelijk beleid op het gebied van crisisbeheersing en rampenbestrijding, en dat daar ook financiële middelen tegenover moeten staan. Op dit moment zijn die middelen echter nog niet beschikbaar gesteld door het Rijk, terwijl de taken toenemen.

De gemeente verwijst naar de landelijke campagne ‘Denk vooruit’, waarin inwoners worden aangemoedigd om zich voor te bereiden op noodsituaties en gedurende minimaal 72 uur zelfredzaam te zijn. Via de website Haaglanden Veilig is informatie beschikbaar over risico’s, scenario’s en praktische maatregelen die genomen kunnen worden. Hoewel de nadruk ligt op eigen verantwoordelijkheid, speelt de gemeente een belangrijke rol in de coördinatie en uitvoering van hulp bij rampen. Wat er precies nodig is, hangt af van de aard en omvang van het incident, en van de mate waarin inwoners en maatschappelijke partijen zichzelf kunnen redden.

De gemeentelijke inzet tijdens crises is breed. Denk aan het opvangen en verplaatsen van slachtoffers, het distribueren van eerste levensbehoeften, het bieden van informatie aan verwanten en het zorgen voor een soepele overgang naar de nazorgfase. Daarbij geldt als uitgangspunt dat het behalen van resultaten belangrijker is dan wie ze uitvoert. De gemeente werkt samen met partners zoals hulpdiensten, maatschappelijke organisaties en vrijwilligers. De VVD stelde ook vragen over de financiële kant van crisisbeheersing. Het college geeft aan dat de gemeente via landelijke en regionale overlegstructuren wel betrokken is bij beleidsontwikkeling, maar dat structurele financiële steun ontbreekt. De bestaande bijdrage van het Rijk aan de regionale rampenbestrijding – de brede doeluitkering rampenbestrijding (BDUR) – dreigt bovendien met 10% te worden gekort. Voor de Veiligheidsregio Haaglanden zou dat een aanzienlijke beperking betekenen van de beschikbare middelen.

Volgens het college is deze ontwikkeling zorgelijk, vooral gezien de groeiende verwachtingen en verantwoordelijkheden van gemeenten. Daarom hebben meerdere gemeenten, waaronder Zoetermeer, het Rijk opgeroepen om van de voorgenomen bezuiniging af te zien. Het college erkent dat de veranderende veiligheidssituatie – met moderne risico’s zoals extreem weer, cyberaanvallen en pandemieën – vraagt om een brede, maatschappelijke aanpak. Ook op dit punt volgt het college de lijn van de VVD: weerbaarheid is niet alleen een taak van de overheid, maar ook van bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgers.

Een landelijke verkenning naar versterking van maatschappelijke weerbaarheid is momenteel gaande. Rond de zomer van 2025 wordt hierover een Kamerbrief verwacht, met nadere invulling van het nationale beleid.Tot die tijd blijft Zoetermeer niet afwachten. Met concrete maatregelen op lokaal niveau – variërend van risicocommunicatie tot organisatieontwikkeling – werkt de stad aan een veiliger, veerkrachtiger en goed voorbereid Zoetermeer.