De Nederlandse economie krimpt dit jaar met 6 procent door de coronacrisis en de beperkende maatregelen om de virusuitbraak tegen te gaan. Dat voorspelt het Centraal Planbureau (CPB) in zijn juniraming. Voor 2021 wordt dan weer gerekend op een economische groei met 3 procent. De werkloosheid zal volgens het CPB dit jaar stijgen tot 5 procent en verdubbelen tot 7 procent volgend jaar.

Het bureau gaat hierbij uit van een basisscenario. Het zou gaan om de sterkste krimp ooit gemeten. Volgens het CPB hebben contactbeperkende maatregelen om de pandemie tegen te gaan in Nederland geleid tot een "uitzonderlijke" terugval in de economische activiteiten van zo’n 10 tot 15 procent. Als er een tweede golf van coronabesmettingen komt met nieuwe contactbeperkende maatregelen zullen bedrijven nog harder worden geraakt en zal er ook volgend jaar sprake zijn van krimp, met een werkloosheid die oploopt tot 10 procent.

Het CPB schrijft verder dat het hersteltempo kan tegenvallen door grote economische problemen bij handelspartners. Naarmate het herstel internationaal achterblijft kunnen banken in binnen- en buitenland in de problemen komen, wat via de kredietverlening een aanvullende rem op het herstel zet. In zo’n scenario van zwak herstel blijft groei in 2021 uit en loopt de werkloosheid op tot boven de 10 procent, aldus het bureau.

Het is ook denkbaar dat het herstel sneller verloopt, als het opheffen van contactbeperkingen tot optimisme onder consumenten leidt. Door de inhaal van bestedingen bij huishoudens en investeringen van bedrijven, kan de stijging van de werkloosheid beperkt blijven. In zo’n scenario van sterk herstel kan de economie in de loop van 2021 weer boven het niveau van eind 2019 uitkomen, denkt het CPB.

Het adviesorgaan van het kabinet stelt verder dat de overheidsfinanciën een forse tik krijgen, maar niet in de gevarenzone komen. De staatsschuld zal in het basisscenario dit jaar stijgen tot ruim 60 procent van het bruto binnenlands product (bbp) en dan stabiliseren. Als er een nieuwe coronagolf komt of het hersteltempo tegenvalt, kan de staatsschuld verder toenemen naar ruim 75 procent van het bbp.

"De huidige onzekerheid stelt de overheid voor grote dilemma’s. Tijdens de herstelfase is beheerst afbouwen van het steunbeleid wenselijk, maar de mate waarin de overheid kan terugtreden is afhankelijk van het hersteltempo van de economie. Het herstel kan bespoedigd worden door internationale coördinatie in de aanpak van de crisis en door het waar mogelijk naar voren halen van investeringen, zoals in woningbouw en de energietransitie", schrijft CPB-directer Pieter Hasekamp in een toelichting op het rapport.