Het college van Zoetermeer heeft medio juli de raad op de hoogte gebracht van een verwacht tekort op het jeugdhulpbudget. Het college verwacht in 2023 een overschrijding van € 9 miljoen.
Op maandag 25 september en maandag 2 oktober 223 besprak de raad de ontstane situatie naar aanleiding van een door de hele raad gesteund agenderingsgverzoek, samen met het raadsvoorstel Raadsvoorstel Herijking Toegang tot Jeugdhulp. Voor de fractie van de Zoetermeerse VVD voerde Rob Duiven het woord: ’De coalitie en dit college willen voortvarend werken we aan het verbeteren en het operationeel en financieel beheersbaar maken van de jeugdzorg. Om de noodzakelijke zorg aan onze jongeren niet alleen goed, maar ook financieel houdbaar te houden. Het gewijzigd raadsvoorstel Toegang tot de Jeugdhulp is één van de belangrijke pijlers onder dit voornemen, als eerste onderdeel van het programma Toekomstbestendige Jeugdhulp’.
Steun dus van VVD-zijde voor het raadsvoorstel en voor de acute maatregelen die het college wil treffen om de verwachte kostenstijging te temperen.
"Dank daarbij aan het college voor het omarmen van de door de VVD voorgestelde verbeteringen, in het bijzonder het benadrukken dat normaliseren het uitgangspunt is en dat specialistische jeugdhulp alleen wordt ingezet wanneer dit echt noodzakelijk is", aldus Rob Duiven in zijn inbreng in de raad: ‘Uit onderzoek blijkt dat 29% van de uitgaven voor jeugdzorg besteed worden aan kosten gericht op het organiseren en coördineren van zorg. De jeugdzorg moet effectiever en efficiënter worden ingericht zodat de kosten voor overhead en overbodige bureacratie zullen dalen!’.
Het probleem van kostenoverschrijding is niet nieuw. In maart 2017 moest het toenmalige college voor de eerste keer een kostenoverschrijding melden. "Ruim zes jaar later blijkt het gat in de portemonnee van de jeugdhulp nog steeds niet gedicht, vele analyses, businesscases en actieplannen ten spijt", aldus Rob Duiven in zijn inbreng in de commissie Samenleving op 25 september: ‘Meer geld voor het sociaal domein betekent minder geld voor andere, ook belangrijke zaken zoals veiligheid, onderhoud, woningbouw etc.. En zo bezuinigen we, als we niet uitkijken, langzaam maar zeker onze stad kapot".
Er is een stijgende trend waarneembaar in de kosten van de jeugdhulp. Zo rapporteert het college. Dat beeld wordt ook landelijk en regionaal gezien. Opvallend is dat de kosten en het gebruik van de specialistische jeugdhulp in Zoetermeer een relatief sterkere stijging laten zien. De kostenstijging wordt met name verklaard door een grote stijging van de kosten voor de categorie ambulante jeugdhulp. Het aantal jeugdigen met ambulante jeugdhulp neemt niet zozeer toe. De kostenstijging is vooral gelegen in een hogere gemiddelde kostprijs per traject. Er wordt dus zwaardere en/of meer zorg ingezet. Ook in de categorie jeugdhulp met verblijf nemen de kosten toe; deels wordt dit verklaard door de extra kosten die gemoeid zijn met de omvorming van de JeugdhulpPlus. Daarnaast maken meer jeugdigen gebruik van zeer specialistische landelijk ingekochte jeugdhulp, waardoor de kosten voor deze vormen van jeugdhulp toenemen.
‘Niemand zal ontkennen dat het een hardnekkig probleem is’, zo stelde Rob Duiven vast: "Voor een deel zit die hardnekkigheid in factoren buiten het bereik van het college of deze raad. Denk aan de systeemfouten in de wetgeving of financiering vanuit het rijk voor de uitvoering van overgedragen rijkstaken. Dit college en deze raad zijn gelukkig wel heel actief in onder meer de VNG of via het Actiecomité Raden In Verzet om deze onderwerpen in het kader van onder meer de Hervormingsagenda Jeugd het landelijk beleid te wijzigen. De Zoetermeerse VVD steunt dit en zal hieraan een actieve bijdrage blijven leveren"/