Ongeveer anderhalf jaar geleden begon de PVV als nieuwkomer in de Zoetermeerse gemeentepolitiek. Tijd om de balans op te maken met raadsleden Jeremy Mooiman en Peter Smitskam. 'In het begin was men erg sceptisch'.

Gemakkelijk was het bepaald niet voor de PVV om zich in het Zoetermeerse politieke landschap te nestelen. Ze liepen in de beginfase tegen vooroordelen en tegenwerking op, maar inmiddels is dat volgens de twee raadsleden haast geen issue meer. "We voelen ons thuis in de gemeenteraad", opent Smitskam. Mooiman knikt bevestigend. "Zeker, er zijn ook een hoop onderwerpen waar we nodig zijn. Als we kijken naar parkeren, woningbouw en veiligheid, dan zijn wij best wel kritisch."

Smitskam: "We zijn een kleine fractie, maar we maken wel duidelijk waar we het wel en niet mee eens zijn en het is goed om je punt te kunnen maken op dit podium."

Mooiman: "Het gaat ons goed af. We hebben er inmiddels meerdere moties doorheen gekregen op gebieden zoals onderwijs, dierenwelzijn en Democratische vernieuwing. Daar zijn we blij mee. We doen serieus mee, bereiden ons goed voor, en weten waarover we praten. We merken dat we een bepaalde rationaliteit aanvoeren die we soms weleens missen in de Zoetermeerse raad en bij het college." Smitskam: "We nemen onze taken serieus en doen ons huiswerk. We lezen de stukken goed, weten waar het over gaat en dat kun je echt niet van iedereen zeggen. We laten ons ook niet zo gemakkelijk opzij zetten."

Genegeerd
Toch was het aanvankelijk even tegen de stroom in zwemmen. Want wat het duo als eerste opviel rondom de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018? "Dat we als PVV enorm genegeerd werden."

Smitskam noemt een voorbeeld. "Tijdens één van de eerste belangrijke debatten waarbij duidelijk werd dat er enorm op de zorg werd ingehakt, deden wij daar onderzoek naar. Het bleek dat er in Nederland partijen zijn die gespecialiseerd zijn in verantwoorde kostenbeheersing op het gebied van jeugdzorg en hierin belangrijke adviezen kunnen geven. In een motie naar de verantwoordelijke wethouder gaven wij daarom het advies om eens met deze partij in gesprek te gaan. De wethouder wilde hier echter niet van horen, “we hebben onze eigen adviseurs'."

Smitskam: "We hebben achteraf ook vernomen dat de raad verre van “amused” was toen bekend werd dat de PVV zou gaan meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen in Zoetermeer. Men ging er kennelijk van uit dat we hier een slechte act kwamen opvoeren en alle heilige huisjes zouden omtrappen." Die intentie hebben we dus nooit gehad. We staan wel voor bepaalde standpunten die niet iedereen kan waarderen, maar we zijn bovenal een partij die het beste wil voor de Zoetermeerders en staan open voor samenwerking."

Over het college
Het stadsbestuur krijgt er, ook niet gek van een oppositiepartij, maar toch, flink van langs. Mooiman: "De verkiezingsbeloften van een aantal collegepartijen werden meteen het raam uitgegooid. Dat is wel wat opvalt als je naar het college kijkt. Er werd gepleit voor meer handhaving, maar vervolgens werd daar op bezuinigd. Men zei dat de parkeerproblematiek opgelost zou worden, maar integendeel. Op veel thema’s waar beloftes zijn gedaan, zie je niets terug. Niet zozeer omdat de middelen er niet voor zijn, maar omdat de prioritering en inzet van middelen van dit college ronduit verkeerd is."

Het college stootte zijn hoofd onder meer met het plan om te bezuinigen door de wijkbibliotheken te sluiten. Een blunder van jewelste. Smitskam: "Ik heb het idee dat dat te maken heeft met de periode waarin je zit. We hebben vorig jaar verkiezingen gehad. Ze hebben nu zoiets van, we kunnen brokken maken, als we over een half jaar maar weer even laten zien dat we er zijn voor de Zoetermeerders. Daar ben ik wars van."

Mooiman: "We zien dat er vanuit landelijk, en dat is ook te zien bij dit college, een enorme drift voor klimaatwaanzin aanwezig is. Om maar zoveel mogelijk te spenderen aan een klimaatbeleid dat totaal niet efficiënt is. We hebben het dan over miljoenen euro's die geïnvesteerd worden in duurzaamheid terwijl de gemeente op andere terreinen flink aan het bezuinigen is. Er wordt met kleine en grote stappen afbraak gedaan aan de stad. Alles wordt uitgekleed om aan duurzaamheid te voldoen. Daarnaast blijven de echte problemen, zoals de problemen in de zorg, de slechte parkeersituatie, en de toenemende onveiligheid in onze stad onopgelost."

'Niet coöperatief'
Smitskam: "Ze komen heel erg te kort, zijn niet slagvaardig en ook niet coöperatief ingesteld. Ik heb af en toe het gevoel dat ze erg leunen op hun ambtenaren. Dat ze zelf te weinig energie steken in de daadwerkelijke onderwerpen. Als wethouder mag je best zelf initiatieven nemen."

Mooiman: "Het neigt anderhalf jaar na dato naar onkunde. Niet alle vragen die wij stellen worden beantwoord door de verantwoordelijke wethouders, sommige antwoorden krijg je gewoon niet. De problemen die er spelen worden niet opgelost. In plaats van initiatieven zien we dat er heel veel naar het Rijk gewezen wordt. We hebben het idee dat de bal meer bij de raad ligt dan bij het college, maar dat het college niet in de samenwerkingsmodus zit."

Smitskam: "Soms ontgaat mij de logica ook. Ze bezuinigen op handhaving, terwijl je weet dat de criminaliteit in Zoetermeer stijgt. Er zijn clubs gesloten, schietpartijen op straat geweest, criminele jeugdbendes; het is te gek woorden dat er niet geld wordt vrijgemaakt om het veiliger te maken."

Mooiman: "Wij zouden graag zien dat handhavers een grotere bevoegdheid krijgen, de burgemeester schaart zich daar ook achter, maar het college maakt er weinig werk van. We willen meer blauw op straat, maar daar gaat de gemeente niet meer over. Mede daarom willen we meer handhavers met uitgebreidere bevoegdheden om minder zware taken over te nemen en de politie te ontlasten. Op die manier kan de politie zich bezig houden met o.a. het stijgende aantal misdrijven. We willen met een blok van oppositie en coalitie de veiligheid in Zoetermeer verstevigen."

Verscheurd college?  
Volgens het PVV-tweetal is de Zoetermeerse coalitie, bestaande uit VVD, LHN, D66, GroenLinks en CDA, een splijtzwam. Smitskam: "Vanwege die coalitiebinding tussen al die partijen, hebben ze afspraken gemaakt en ze zijn als de dood dat er een scheur in de coalitie komt. Sommige coalitiepartijen moeten veel concessies doen, terwijl dat vaak haaks staat op waar ze als partij voor zeggen te staan."

Mooiman: "Zo zijn er in het college relatief vaak conflicten, dit geven een aantal coalitiepartijen zelf aan. Dit was goed merkbaar bij de behandeling van onze motie dierenwelzijn. Een deel van het college was erg voor, het andere deel niet. Toen werd ons verteld dat er een conflict in het college ontstaan was, waardoor steun voor de motie uiteindelijk werd uitgesteld. Gelukkig haalde de motie het later alsnog. De balans in het college lijkt zoek. Wij hebben het idee dat er veel verkiezingsbeloftes van met name VVD en LHN het raam uit gaan, om maar met de meer linkse partners aan de macht te blijven."

Toekomst
Mooiman: "Ik denk niet dat het college morgen valt, maar ik zet er wel mijn vraagtekens bij hoe dit op lange termijn gaat. Je merkt dat er binnen het college veel onvrede is." Smitskam: "De LHN die een wethouder aanvalt op het beleid van de jeugdzorg, terwijl de LHN deze portefeuille in het vorige college had en dus ook aan de basis heeft gestaan van de huidige situatie."

Louter kommer en kwel is het natuurlijk niet. Smitskam en Mooiman genieten van hun politieke werk, naast de drukke baan die zij beiden, zoals veel raadsleden, hebben. Mooiman: "Het is hartstikke leuk en dankbaar werk. Het is fijn dat we iets kunnen betekenen voor de inwoners van onze stad. Het werk geeft veel energie." Smitskam: "Ik doe het echt met heel veel plezier."

Faux pas
Of de PVV zelf nog een politieke faux pas begaan heeft in deze eerste periode? Mooiman: "Ik denk dat we ons raadswerk zo goed mogelijk uitvoeren. We zijn lekker bezig. Het is wel onze missie om de fractie verder uit te breiden zodat we nog méér kunnen betekenen voor onze inwoners."

Smitskam kijkt met positieve maar ook gemengde gevoelens terug op dit eerste anderhalf jaar. "Enerzijds overheerst de trots, we krijgen wel zaken voor elkaar, maar zouden graag nog méér willen doen."