Voor leerlingen uit groep acht die ver voorlopen op hun leeftijdsgenoten kan de verveling toeslaan en dat kan uitmonden in motivatiegebrek en uitval. Om die (hoog)begaafde scholieren extra te prikkelen, is er binnen de Unicoz-onderwijsgroep in Zoetermeer het lesprogramma 'pre vwo'. Na enkele jaren van voorbereiding, heeft het dit schooljaar écht gestalte gekregen, met een deelnemersveld van 32 leerlingen.

,,Pre vwo is een programma voor Unicoz basisschoolleerlingen die voorlopen op hun ontwikkeling en met name het leren. En die meer uitdaging nodig hebben, maar voor wie de stap naar het voortgezet onderwijs nog wat te vroeg is," zegt Gepko Wolters, ONC-docent godsdienst, specialist hoogbegaafdheid en projectleider. ,,Wij hebben dit een aantal jaren geleden bedacht voor een paar leerlingen destijds. Ze volgen twee vakken op ONC Parkdreef, verspreid over twee dagdelen op vwo 1-niveau. Voor de rest volgen ze les op de basisschool."

[caption id="attachment_49256" align="alignright" width="350"] ONC Parkdreef[/caption]

Vele jaren werd er louter aandacht besteed aan de leerlingen met leerproblemen en lage cijfers. Maar ook die andere groep heeft aandacht nodig. ,,Het grootste vooroordeel is; zij zijn slim, die komen er wel. Het blijkt dat ook die leerlingen grote kans hebben op uitval, of op lager niveau uit te stromen. Omdat de lesstof te saai is of omdat ze nooit hebben leren leren. Het is cognitief belangrijk dat je leert op een niveau waar je aan toe bent. Als je te lang onder je niveau les krijgt ga je onderpresteren. Dan wordt school iets negatiefs. Als je dan een keer iets moet waarvan de school verwacht dat je het kan en het lukt niet, dan komt er frustratie," aldus Wolters, die al ruim twaalf jaar op het ONC Parkdreef werkzaam is.

Het is vooral aan de basisscholen zelf om te bepalen of een leerling aan de criteria voldoet. ,,Alleen een IQ-cijfer zegt niet alles, het gaat vooral om welk gedrag ze een leerling laat zien. Pre vwo is ook niet alleen bedoeld voor hoogbegaafde kinderen, maar ook voor leerlingen met een hoger IQ." En soms werkt het ook niet. ,,We willen voorkomen dat een leerling straks gefrustreerd de middelbare school inloopt omdat ze nu bij een vak uitval laten zien."

Wolters is zelf hoogbegaafd en dat is een voordeel in zijn rol als projectleider. ,,Ik heb daardoor feeling met leerlingen, snap sneller hun manier van denken." Of hij dit programma in zijn eigen schooltijd graag had willen volgen? ,,Ja, het had mijn eigen schooltijd een stuk prettiger gemaakt. Ik heb moeite ervaren met motivatie en lange tijd ondergepresteerd."

ONC Parkdreef is een zogeheten 'begaafdheidsprofielschool'. Het besteedt extra aandacht aan hoogbegaafde leerlingen. Met pre vwo lijkt er aan een grote behoefte te worden voldaan. ,,We hadden voor dit schooljaar oorspronkelijk plek voor zestien kinderen, en we kregen ruim dertig aanmeldingen. Daarnaast vinden de leerlingen over het algemeen aansluiting bij het lesprogramma en we krijgen leuke reacties van thuis en de basisscholen. Dus pre vwo is zeker iets wat aan een onderwijsvraag voldoet."